Wat is er te doen?
De internationale grens tussen Haparanda en Tornio bestaat effectief niet meer, net als elders in Europa. Twee bruggen over de grensrivier de Tornio/Torne, monumenten en fotopunten vieren de open verbinding. In het grensgebied ligt zelfs een thematische minigolfbaan – en je wordt er verwelkomd door de geel-blauwe kleuren van de noordelijkste Ikea ter wereld!
Haparanda/Tornio ligt op een belangrijke plek met een zeer lange geschiedenis. De Tornio/Torne ontspringt in het uiterste noorden van Zweden en stroomt hier in de Botnische golf. De rivierdelta wordt al millennialang bewoond. Tornio was, toen nog als Zweedse stad, in meerdere opzichten recordhouder: de noordelijkste stad ter wereld, de grootste handelsstad van Lapland én de rijkste stad van het land. Een dubbelstad ontstond pas toen Finland (en vooral ook het strategisch gelegen Tornio) in 1808 onderdeel werd van Rusland, en de Zweden aan de andere kant van het water een nieuwe, eigen stad stichtten die Haparanda zou worden. De plaatselijke landsgrens wordt elke 25 jaar opnieuw beoordeeld – en is in 2006 nog gewijzigd.
Eerlijk is eerlijk, de stadscentra aan beide zijden van de grens zijn niet bijzonder sfeervol. Maar ze hebben wel interessante verhalen te vertellen! In Tornio zijn de voornaamste attracties de houten kerk (het oudste gebouw van de stad) en het Museum of Torne Valley, het enige ‘grensoverschrijdende’ museum ter wereld. In Haparanda vallen vooral de vrolijke verkeersborden op en kun je opstappen voor boottochten door de archipel.
Voor de OV-fans
Maar de grootste verrassing in Haparanda is het station! Het is een gebouw uit 1919 in de zogenaamde ‘Nationale romantische stijl’, monumentaal uitgevoerd voor wat toen een zeer belangrijk grensstation was: tussen het westen en Rusland. In de tentoonstelling op het station lees je hoe zelfs Lenin in 1917 aan de vooravond van de Russische revolutie door Haparanda en Tornio reisde op weg terug naar huis.
Ondanks dat hier sinds 1992 geen treinen meer kwamen, is het stationsgebouw goed bewaard gebleven. Inmiddels is het spoorwegtij gekeerd en sinds 2021 is Haparanda weer per trein bereikbaar vanuit het Zweedse Luleå en Boden. Er wordt momenteel druk gewerkt om het stationsemplacement, het spoorbed en de spoorbrug te renoveren, zodat de internationale treinverbinding met Finland, via Tornio en tot aan Laurina, kan worden hersteld.
In de tussentijd betekent een overstap tussen de stations van Haparanda en Tornio een wandeling van ruim een uur of een taxirit van een kwartier. Hier lees je meer over treinreizen naar en door Finland en hier over treinreizen naar en door Zweden.
